Waarom Robinhood niet anders kon dan de markt 'manipuleren' #Gamestop

Een eerder artikel focuste op de strijd tussen Wallstreetbets en de fondsen op Wall Street. De situatie zit echter iets complexer in elkaar. Het is geen gewone 1-tegen-1 strijd. Er steken tal van risico’s de kop op. En Robinhood, die zit er middenin.

Eind vorige week blokkeerden heel wat brokers (Robinhood als eerste) de handel in het Gamestop aandeel. Enkel verkopen was mogelijk. Dat viel niet in goede aarde bij de duizenden beleggers. Zij zagen dit als complete marktmanipulatie. Als er namelijk alleen nog verkooporders geplaatst kunnen worden, dan kan de prijs enkel dalen. Volgens de beleggers was dit dan ook één van de malafide praktijken van de grote fondsen. Die wilden zo hun macht gebruiken om uit deze benarde situatie te geraken. Beleggers gaven de app Robinhood daarom massaal slechte reviews. Dat Google deze 100.000 en “1-ster” reviews verwijderde toonde dan weer de macht van Big Tech aan. Bovendien hangt Robinhood een rechtzaak boven het hoofd.

Toch zou de reden van het verhinderen van de handel in Gamestop (GME) niet zo voor de hand liggend zijn als hiervoor werd aangenomen. Het businessmodel van Robinhood en de werking van de financiële markten zouden er voor iets tussen kunnen zitten.

Robinhood’s product

Voor een goed product moet je betalen. Indien je niet hoeft te betalen, dan ben jij het product. Dat is in geval van Robinhood niet anders. Hun inkomsten komen dan ook niet van de beleggers, maar uit de verkoop van de data van beleggers.

Citadel, de grootste klant van Robinhood, verdient grof geld met het “front-runnen” van de orders van de Robinhood gebruikers. Dat vindt allemaal plaats in de milliseconden die zitten tussen het invoeren van jouw order en het werkelijk plaatsen ervan. Op die manier slaagt Citadel erin om op elke trade een fractie winst te nemen. Vele kleintjes maken één groot.

Ook interessant om te weten is dat Citadel een van de investeerders is in Melvin Capital, een van de fondsen die een enorme positie aan shorts heeft in Gamestop. Door de sterke klim van Gamestop is dat fonds in januari meer dan 50% van zijn kapitaal verloren. Daarom heeft Citadel hen enkele weken geleden nog extra geld moeten toestoppen.

Het is echter onwaarschijnlijk dat Robinhood de handel heeft stilgelegd vanwege de druk van Citadel. Andere brokers voerden namelijk ook beperkingen in op de handel, zonder dat ze iets met Citadel te maken hadden. Ook de politiek lijkt niet betrokken te zijn in de onpopulaire actie van Robinhood.

De werking van de markten

Er is dus een andere reden waarom Robinhood niet anders kon dan een limiet leggen op het aantal aankooporders. Daarvoor eerst een korte inleiding over hoe de markten in elkaar zitten.

Beleggers die een account openen bij Robinhood, hebben een ‘Margin account’. Hierdoor kunnen beleggers met meer geld beleggen dan de hoeveelheid geld dat ze op hun account hebben staan. In werkelijkheid lenen ze geld van Robinhood. Hun aandelen en andere effecten dienen dan als onderpand. En dat heeft één heel belangrijk gevolg.

Beleggers zijn niet zelf in het bezit van de aandelen die ze kopen. Ze bezitten enkel de belofte van Robinhood om hen die aandelen te bezorgen.

Robinhood zelf houdt die aandelen bij in een account bij een vereffeningsinstelling. Zo’n vereffeningsinstelling maakt het mogelijk voor brokers (waaronder Robinhood) om aandelen met elkaar te verhandelen. Dat leidt tot de volgende situatie: de vereffeningsinstelling bezit de aandelen en is die verschuldigd aan Robinhood. Robinhood is op zijn beurt de aandelen verschuldigd aan de beleggers. De vereffeningsinstelling blijft echter steeds de werkelijke eigenaar van de aandelen.

De interactie tussen brokers en vereffeningsinstellingen werkt als volgt: op het einde van elke dag verzamelt Robinhood alle handelingen (aankoop- en verkooporders) en plaatst een netto order bij de vereffeningsinstelling. In het geval van een aankooporder zal de vereffeningsinstelling een broker zoeken die deze aandelen verkocht heeft. In de praktijk blijft de vereffeningsinstelling steeds eigenaar van de aandelen, ze verhoogt in haar systeem enkel het aantal aandelen dat de kopende broker heeft en neemt die weg van de verkopende broker. Het geld vloeit in de andere richting.

In de Verenigde Staten duurt het 2 dagen tot de ‘settlement’ volledig is afgehandeld. Maar omdat in de account van de brokers alles instant lijkt te gebeuren, neemt de vereffeningsinstelling (de uitvoerder van die settlement) een extra risico op zich. Een broker beschikt namelijk al over de effecten die in werkelijkheid pas later aan hem worden toegewezen. In het algemeen is het risico dat vereffeningsinstellingen lopen klein, maar door de hevige schommelingen van de aandelenprijs van Gamestop, wordt alles voor hen een pak risicovoller. Ze zijn verantwoordelijk voor een vlotte handel. Een probleem bij een vereffeningsinstelling kan leiden tot problemen voor de hele belegger-broker-vereffeningsinstelling keten.

Naast het tijdsrisico is er nog een andere praktijk die de hele keten onder druk zet. Shortselling! (In Gamestonk kan je lezen hoe shortselling werkt). Wanneer een fonds wilt inspelen op een daling van de aandeelprijs, leent het aandelen van een broker. Robinhood leent zijn aandelen via de vereffeningsinstelling uit aan de fondsen. Daar krijgen ze uiteraard een vergoeding voor. Uiteindelijk kan het aandeel van een Robinhood belegger zo in de handen van een fonds terechtkomen.

Dat fonds zal een shortpositie openen door het aandeel te verkopen. Zo is het perfect mogelijk dat twee beleggers éénzelfde aandeel bezitten. De oorspronkelijke bezitter bezit echter enkel de belofte van Robinhood om hem het aandeel te bezorgen. Robinhood bezit op zijn beurt via de vereffeningsinstelling de belofte van het fonds om hen de aandelen te bezorgen. Het fonds zelf bezit een geldpositie (vanwege de verkoop) en een schuld van aandelen aan Robinhood.

Deze praktijken blazen de totale hoeveelheid geld die omgaat in Gamestop aandelen en opties op tot een erg grote omvang. Bovendien is er ook iets eigenaardig aan de hand met de optiemarkt van Gamestop. Dat zit nogal technisch in elkaar en is niet essentieel om het verhaal te begrijpen. Daarom kan je het onderaan dit artikel vinden bij het deel “Gamestop Opties”.

Toenemende risico’s

Zoals je nu weet, staan Robinhood’s aandelen en effecten op een account bij de vereffeningsinstelling. De effecten in dit account dienen ook als onderpand voor het uiteindelijk verrekenen van de transacties. Herinner je dat het 2 dagen duurt vooraleer een transactie verrekend wordt. Hoe volatieler een aandeel, hoe meer risico de vereffeningsinstelling loopt. Hoe meer risico ze loopt, hoe meer onderpand ze zal vragen aan Robinhood.

Naast de werking van shorts, margin accounts en opties komen er nog twee andere aspecten bij die risico’s voor Robinhood en de vereffeningsinstelling verhogen.

Ten eerste raakt het onderpand dat Robinhood aanhoudt steeds meer en meer geconcentreerd in een beperkt aantal aandelen, zoals bv. Gamestop.

Ten tweede zitten alle Robinhood beleggers ook aan dezelfde kant van de trade. Ze spelen allemaal in op een stijging van het aandeel. Het is alsof, in een casino, iedereen zijn geld inzet op hetzelfde. Normaal gezien balanceren de winsten van de ene speler de verliezen van de andere speler uit en maakt het casino gemiddeld een kleine winst. Maar als iedereen besluit om in te zetten op hetzelfde, dan loopt het casino een groot risico om failliet te gaan. Dat is ook wat er aan het gebeuren is bij de interacties tussen Robinhood en de vereffeningsinstelling.

Daarom dat Robinhood vorige week enkel nog verkooporders toeliet in aandelen van Gamestop, AMC, Blackberry,… Ze kon het niet veroorloven om nog meer blootgesteld te worden aan deze volatiele aandelen. Ook daarom dat Robinhood haar onderpand verhoogde en een miljard dollar moest bijtanken.

Het draait allemaal om risicomanagement. Risicomanagement dat meer nodig is dan ooit. De vraag blijft of de markt, de brokers, de vereffeningsinstellingen alles zullen blijven aankunnen. Voor alle partijen in het verhaal begint het water hen aan de lippen te staan. Maar pas wanneer het water wegtrekt, zullen we zien wie er naakt zwemt.

Gamestop Opties

Bij het verhandelen van opties heb je steeds een schrijver en een koper. Een persoon die een call optie schrijft, geeft de koper de mogelijkheid om een aandeel tegen een vooraf bepaalde prijs te kopen van hem. In ruil ontvangt de verkoper van de optie een vergoeding.

een fictief voorbeeldje:

Stel dat je begin januari een call optie schreef voor een aandeel Gamestop aan een prijs van 50 dollar. Je vraagprijs voor de optie is 5 dollar. De koper betaalt jou 5 dollar en heeft gedurende de hele periode van de optie, het recht om het aandeel van jou te kopen voor 50 dollar. Aangezien het aandeel toen nog geen 20 dollar waard was, had je nooit verwacht dat er ook maar enige kans was dat iemand die optie zou uitoefenen. Wie zou in godsnaam een optie kopen om iets aan te kopen aan 50 dollar, terwijl het op dat moment maar 20 dollar waard is?

Wel, iedereen weet ondertussen hoe dit verhaaltje verder gaat. Op enkele weken tijd schoot de aandeelprijs de stratosfeer in. Vorige week dinsdag stond de koers van Gamestop rond de 150 dollar. Dat betekent dat je met het schrijven van je calloptie op een verlies van 100 dollar zit. Want als je bv. niet over een aandeel Gamestop beschikt, dien je er een te kopen aan de marktprijs van 150 dollar, terwijl je belooft hebt om het voor 50 dollar door te verkopen. Met het schrijven van opties stel je jezelf bloot aan een hoog risico, en dat voor een erg kleine gegarandeerde vergoeding (in dit vb. 5 dollar).

Verkopers van opties hebben echter verschillende mogelijkheden om hun verliezen te beperken (=hedgen). Ze kunnen, wanneer ze merken dat de prijs van Gamestop stijgt, een aandeel Gamestop kopen. Op die manier kunnen de verliezen niet hoger oplopen. Een andere mogelijkheid bestaat uit het aankopen van een Call optie van iemand anders. Merk op dat beide manieren een zelfversterkend effect hebben en de prijs van het aandeel alleen maar omhoog duwen.

De wisselwerking tussen de prijs van aandelen en de prijs van de opties ervan zorgt ervoor dat er steeds mogelijkheden zijn om je verliezen in te perken en jezelf te beschermen. In het geval van Gamestop lijkt er echter iets aan de hand te zijn met die relatie.

Afgelopen dinsdag kostte een put optie (die geeft de koper het recht om een aandeel te verkopen aan een vooraf afgesproken prijs) aan 70 euro, 19 euro per aandeel. Donderdag kostte de put optie ‘slechts’ 21 euro. De prijs van de optie veranderde amper, terwijl het onderliggende aandeel een val maakte van 348 dollar naar 150 dollar. De volatiliteit nam sterk toe, maar vreemd genoeg leken optiehandelaars niet de indruk te hebben dat het risico hoger lag. Het leek wel of de optiemarkt en de aandelenmarkt ontkoppeld waren. Dat maakt hedgen enorm moeilijk.

Bronnen: